Các nhân tố ảnh hưởng
tới sự hình thành và phát triển nhân cách
·
Nhân tố di truyền:
Di truyền là những đặc điểm về thể chất , phẩm chất được
truyền từ cha mẹ và được ghi ở trong gen đưa trẻ. Từ đó mà mỗi đưa trẻ được
thừa hưởng nhưng đặc điểm về thể chất nhất định như màu da, tóc , chiều cao vv…
đăc biệt mỗi đứa lại có một thiên hướng năng khiếu nhất định về một lĩnh vực
nào đó như thể thao, hội họa , âm nhạc, tưởng tượng, khái quát, ghi nhớ vv…
chính vì vậy nếu được phát hiện sớm và đầu tư thì đưa bé sau này có thể phát
triển tài năng và thành công tuy nhiên khoa học chỉ thừa nhận bảm sinh di
truyền chỉ là tiền đề cho sự phát triển nhân cách vì đứa trẻ đó phát triển đến
đâu còn phụ thuộc vào hoat động sống thực tiễn của nó, những môi trường ảnh
hưởng đến nó ra sao, cá nhân nó sẽ quyết định thế nào. Lựa chọn hay phủ định
những gì. Cụ thể có trường hợp hai anh em sinh đôi nhưng ngay từ nhỏ lại phải
tách biệt sống trong những môi trường khác nhau, măc dù lớn lên vẫn giống nhau
về ngoại hình nhưng trình độ nhân thức, tính cách, sở thích … nói chung là tâm
lí khác nhau rõ rệt. nhiều trường hợp có nhiều thế hệ liền trong một gia đình
tài giỏi và thành đạt , người xưa lại quan niệm “ con nhà tông không giống lông
cũng giống cánh” điều đó là nhân xét hết sức chủ quan có trường hợp như vậy là
do nhiều yếu tố,ngoài do gen từ bố mẹ, nó còn được sống trong môi trường gia
đình tốt, có điều kiện học tập, môi trường giáo dục tốt và hơn hết chính tư
chất bản thân tốt có ý thức, tự giác vì vậy mà lại có sự thành công như vậy.
rất nhiều trường hợp bố mẹ tài giỏi nhưng lại nuông chiều con và dạy giỗ khong
đúng cách bản thân không chịu đươc cảm giỗ xã hội đã trở nên hư hỏng, thậm chí
phạm tội. vì vậy ta không nên tuyệt đối hóa vai trò của bẩm sinh di truyền cũng
không nên bỏ nó hãy phát hiện và hướng nó tới khả năng năng khướu của nó để có
thể tận dụng phát triển một cách tốt
nhất.
·
Vai trò của môi trường
Trong cuộc sống từ khi sinh ra cho tới khi lớn lên ta luôn
phát triển và luôn gặp những mâu thuẫn mà ta phải giải quyết. mâu thuẫn đó phát
sinh từ những môi trường bên ngoài tác động vào nó, môi trường gia đình, môi
trường tự nhiên, rồi môi trường xã hội. các môi trường cung cấp, ảnh hưởng, là
điều kiện để hình thành và phát triển
nhân cách. Ta không ngừng tiếp thu, mở rộng vốn hiểu biết qua sự dạy dỗ của cha
mẹ, lớn lên thì tiếp thu những giá trị văn hóa, kinh nghiệm xã hội , tư tưởng
chính trị, khoa học tôn giáo vv…,ảnh hưởng của bạn bè, mọi người mà ta tiếp
xúc, điều kiện tự nhiên tạo điều kiện cho ta học tập,vui chơi . những điều đó
đã mang cho ta những động lực, mục đích,
phương tiện để ta thực hiện. nhưng điều đó không quyết định hoàn toàn mà nó phụ
thuộc rất nhiều vào nhận thức, năng lực, quan điểm bản thân. Nò có quyền phủ
định hay tiếp thu những gì nó muốn. vì vậy nó có thể tốt lên nhờ những quyết
định , lựa chọn đúng đắn cũng có thể xa vào nhưng điều xấu cạm bẫy xã hội và
đánh mất bản thân. Trong giáo dục cần tạo cho các em một nhận thức đúng đắn,
thế giới quan khoa học, định hướng đúng đắn, một ý thức tự giác, những điều hy
lẽ phải, những thứ nên tiếp thu về mặt tích cực của môi trường, tránh mặt xấu
của nó. Luôn luôn có ý thức cải tạo xây dụng môi trường sống trong sạch vững
mạnh. Trong thực tiễn đã nói lên môi trừng không phải là yếu tố quyết định như
hàng năm danh sách thủ khoa đại học thì ở miền trung chiếm đa số. các bạn sinh
sống trong hoàn cảnh thiếu thốn mọi mặt về vật chất, điều kiện hoc tập những
thành quả cho sự cố gắng của các bạn thật đáng lể phục.vv.. . Do vậy ta không
nên tuyệt đối hóa vấn đề môi trường mà
coi thường ý thức bản thân, cũng không nên phủ nhận nó khi cho “giáo dục
là vạn năng”.
Giáo dục ở đây được hiểu là quá trình truyền đạt và lĩnh hôi
tri thức, kinh nghiệm nhân loại bằng nhiều phương pháp khác nhau, trong hoàn
cảnh điều kiện khác nhau. Có thể là thông qua việc dạy trên lớp,giáo dục trong
gia đình, hay ngoài xã hội. tất cả đều nhằm mục đích tao cho các em một nhân
cách tốt để trở thành người có ích cho xã hội. khoa học thừa nhận giáo dục giữ
vai trò chủ đạo trong việc hình thành và phát triển nhân cách. Về lâu về dài sự
phát triển của đất nước phụ thuộc hoàn toàn vào cái chất của sản phẩm giáo dục,
thế hệ học sinh sinh viên với sự giáo dục dạy dỗ của nhà trường, gia đình, xã
hội sẽ là lực lượng nối tiếp thực hiện
xây dựng và phát triển đất nước. giáo dục giúp dẫn dắt, đưa học sinh đến với
con đường chiều hướng đúng đắn nhất. giáo dục giúp cải thiện những khó khăn
do yếu tố bẩm sinh di truyền đem lại bằng cách tận dụng những những năng
khiếu, bộ phận bình thường , phát triển nó bù đắp những thiếu sót, khiếm khuyết
đem lại. như chữ nổi cho người mù, giao tiếp phi ngôn ngữ cho người câm, điếc
vv… giáo dục còn định hướng uốn nắn, cải thiện ảnh hưởng xấu của môi trường.
như những đợt phát động tuyên truyền tránh xa tệ nạn xã hội, những nội quy kỉ
luật nhà trường, rồi giáo dục lại học sinh chưa ngoan. Giáo dục còn không ngừng
làm khoa học kĩ thuật phát triển thúc đẩy phát triển kinh tế, đi trước hiện
thực thực, dự báo tương lai là động lưc thúc đẩy tiến tới mục đích, mục tiêu
trong tương lai, khám phá những bí ẩn về chính chúng ta và vũ trụ. Khẳng định
thế giới quan duy vật đúng đắn. phủ nhận thuyết duy tâm, bài trừ mê tìn dị
đoan. Giáo dục giúp nâng cao dân trí, tránh những hậu quả do thiếu hiểu biết
con người đem lại như hủy hoại môi trường sống tự nhiên, săn lùng động vật quý
hiếm, chiến tranh đi ngược lại quy luật tự nhiên. Giáo dục giúp nâng cao hiểu
biết về vấn đề dân số, kế hoạch hóa gia đình, vấn đề hôn nhân. Kiến thức về
giáo duc giới tính, tạo một thế giới công bằng văn minh vv… nhưng dù sao giáo
dục chỉ có vai trò định hướng dẫn dắt. nó là mối quan hệ hai chiều. thành công
hay không chủ yếu là còn do khả năng tự giác và tự giáo dục của học sinh. Đòi
hỏi học sinh khồng ngừng tu dưỡng bản thân. Rèn luyện. học phải đi đôi với
hành. Biết ứng dụng lý thuyết vào thực tiễn. chính bạn là người quyết định
tương lai của bạn.